«1922 – 2022, Ιστορίες μνήμης και τέχνης: αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική των Σπύρου Παπαλουκά, Φώτη Κόντογλου, Σπύρου Βασιλείου», Έκθεση στο Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας, 11 Ιουνίου – 27 Ιουλίου 2022

Ο Σπύρος Παπαλουκάς γεννήθηκε στη Δεσφίνα και ο Σπύρος Βασιλείου γεννήθηκε στο Γαλαξείδι.

Έκθεση εκκλησιαστικής ζωγραφικής στο Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας, στο πλαίσιο της επετείου των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή

Στο πλαίσιο της επετείου των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, θα πραγματοποιηθεί η μεγάλη αφιερωματική έκθεση με τίτλο «1922 – 2022, Ιστορίες μνήμης και τέχνης: αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική των Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου» με έργα των σπουδαίων νεοελλήνων ζωγράφων.

Στις 11 Ιουνίου και ώρα 9 μ.μ. θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια στο Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας του πρώτου εκθεσιακού επετειακού αφιερώματος μνήμης, το οποίο θα διαρκέσει κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο.

Η έκθεση-αφιέρωμα με τίτλο «1922 – 2022,  Ιστορίες μνήμης και τέχνης: αναστοχασμοί στη θρησκευτική ζωγραφική των Σ. Παπαλουκά, Φ. Κόντογλου, Σ. Βασιλείου» με έργα των σπουδαίων νεοελλήνων ζωγράφων Σ. ΠαπαλουκάΦ. Κόντογλου και Σ. Βασιλείου στο πεδίο της εκκλησιαστικής ζωγραφικής, υλοποιείται με αφετηρία τα τραγικά γεγονότα του Μεσοπολέμου που ώθησαν τους Έλληνες καλλιτέχνες σε πνευματικό Αναστοχασμό και εξερεύνηση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Σπύρος Βασιλείου, Παναγία ένθρονη Βρεφοκρατούσα
ιδιωτική συλλογή

Στόχος της έκθεσης είναι να αναδείξει ότι οι τρεις συγκεκριμένοι δημιουργοί, εμφορούμενοι από το πνεύμα του Μοντερνισμού και δουλεύοντας μέσα στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, παραδίδουν με καθαρά προσωπικό και συνάμα πρωτοπόρο εικαστικό τρόπο, παράλληλες και ταυτόχρονα διαφορετικές ο καθένας δυναμικές μορφοπλαστικές εκφάνσεις της εκκλησιαστικής ζωγραφικής. Έτσι, αποδεικνύουν εν τέλει ότι η πρόσληψη και η γόνιμη μετουσίωση των αισθητικών αξιών της βυζαντινής, μεταβυζαντινής και λαϊκής ζωγραφικής στο έργο τους αφενός υπηρετεί την ώσμωση της παράδοσης με τα νεωτερικά καλλιτεχνικά ρεύματα και αφετέρου αναδεικνύει τη βυζαντινή τέχνη σε ευρωπαϊκή.

Στη μνημειακή ζωγραφική προηγείται ο Σπύρος Παπαλουκάς (1892-1957), ο οποίος στις εντυπωσιακές τοιχογραφίες του μητροπολιτικού ναού της Άμφισσας (1927-1932) συνταιριάζει με τόλμη και καλλιτεχνική δεξιότητα τα αξιώματα της Εσπερίας με τα διδάγματα και τις αρχές της βυζαντινής τέχνης, επιτυγχάνοντας να προσδώσει μια ανανεωτική πνοή στη θρησκευτική ζωγραφική του καιρού του. Ακολουθεί η εικαστική πρόταση του νέου τότε ζωγράφου Σπύρου Βασιλείου (1902-1985) για την αγιογράφηση του ναού του Αγίου Διονυσίου στην Αθήνα (1936-1939), η οποία αν και μένει πιστή στον τύπο και το πνεύμα της βυζαντινής και λαϊκής μας παράδοσης, αναδεικνύεται συγχρόνως καινοτόμα και ανανεωτική συμβάλλοντας στην καθιέρωση της «νεοβυζαντινής» τεχνοτροπίας.

Σπύρος Παπαλουκάς, Ο Εσταυρωμένος

Ωστόσο κύριος εκπρόσωπος και ένθερμος ιεραπόστολος του «νεοβυζαντινού» ύφους θα αναδειχθεί στα χρόνια που ακολουθούν ο Αϊβαλιώτης Φώτης Κόντογλου (1895/6-1965) ο οποίος θα εκπληρώσει το όραμα του «αναπροσανατολισμού» της ελληνικής εκκλησιαστικής ζωγραφικής στις βυζαντινές της ρίζες. Και οι τρεις σπουδαίοι δημιουργοί θα συνομιλήσουν εικαστικά με ένα τρόπο μοναδικό στην έκθεση, με έργα που έχουν διαθέσει για το σκοπό αυτό μεγάλα Ιδρύματα της χώρας (ΜΙΕΤ, Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη) και σημαντικοί Έλληνες Συλλέκτες.

Φώτης Κόντογλου, Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος
Συλλογή Φ. Μαρτίνου

Την επιμέλεια της έκθεσης αναλαμβάνουν η Ανδρομάχη Κατσελάκη, Δρ Αρχαιολογίας, ΜΑ Ιστορίας Τέχνης και η Μαρία Νάνου, ΜΑ Ιστορίας Βυζαντινής Τέχνης.

Διάρκεια Έκθεσης: 11 Ιουνίου – 27 Ιουλίου 2022
Ωρες επισκέψεων: 9 – 4 και 7.30 μ.μ. 

Πηγή: https://www.athinorama.gr